|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
2.2.5: 1585 - 1725 - SamenwerkingIn de loop van de zeventiende eeuw veranderde de samenwerking tussen boekverkopers, drukkers en andere bij de boekproductie betrokkenen: naast oude structuren zoals de gilden of familie- en geloofsbanden, ontstonden na het midden van de eeuw nieuwe vormen van samenwerking die hun plaats vonden naast de bestaande. Die verandering was de oorzaak van de ongekende schaalvergroting van de Nederlandse boekproductie. Een belangrijk deel van deze boeken was bestemd voor de lokale markt, een geringer deel voor de export. Tegen het eind van de eeuw nam de lokale afzet af en de export toe. De import van boeken was in verhouding tot de export klein; internationale jaarmarkten en andere oude distributiekanalen bleven tot het derde kwart van de eeuw belangrijk. De ruilhandel verdween echter grotendeels. De gilden waren in de zeventiende eeuw niet te vergelijken met de traditionele, uit de Middeleeuwen stammende gilden, met hun strenge regels die gericht waren op het afschermen van de markt en het handhaven van de traditionele productiewijzen. Het zeventiende-eeuwse boekdrukkers- en boekverkopersgilde was eerder een samenwerkingsverband dat op onnadrukkelijke wijze het zakelijke fatsoen garandeerde, bijvoorbeeld door het tegengaan van nadrukken, door bij te staan bij de afwikkeling van conflicten over financiële zaken, opvolgingskwesties te regelen en dergelijke. Familiebanden speelden een grote rol in de zeventiende-eeuwse maatschappij en ook bij de drukkers en boekverkopers gingen zakelijke en huwelijks- of familiebanden hand in hand. Daarnaast speelden in het religieus versplinterde Nederland de relaties met geloofsgenoten een rol. Een doopsgezinde drukker wendde zich voor een lening tot geloofsgenoten en een contraremonstrantse uitgever als De relaties tussen uitgevers onderling en tussen uitgevers en drukkers komen vaak tot uiting in impressa: de uitgevers staan op de titelpagina, de drukker vinden we meestal achterin het boek terug, in het colofon. Vanaf het midden van de eeuw werd dat laatste minder gebruikelijk. Zo is van de Amsterdamse drukker We zien in de loop der tijd verschillende manieren van internationale samenwerking. Grote academisch georiënteerde drukkers als de auteur: P. Dijstelberge |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|